مواد مخدر چیست؟ What Is Drug Addiction

مواد مخدر چیست؟ What Is Drug Addiction

اعتیاد چیست

opium=A

مواد مخدر چیست؟



مواد مخدر چیست اعتیاد چیست

هر چیزى به غیر از غذا، که به منظور تغییر عملکرد بدن و روان استفاده شود ماده مخدر نام دارد.

از آنجا که همه مواد مى توانند خلق و روحیه فرد مصرف کننده را تغییر دهند، مى توان به آنها مواد روانگردان نیز گفت یعنى موادى که باعث تغییر و ایجاد حالات خاص در نحوه تفکر، احساس و اعمال فرد مى شوند( البته در سال هاى اخیر در کشور ما مواد روانگردان، به اشتباه به مواد جدید صنعتى و آزمایشگاهى که اثرى محرک و در مواردى توهم زایى دارند، اطلاق مى شود، موادى نظیر قرص هاى اکس و شیشه).در تعریفى دیگر به هر ماده ای که عملکرد طبیعی بدن را به لحاظ روانی، جسمانی و عاطفی تغییر دهد ماده ( مخدر) مى گویند. با توجه به این تعاریف تفاوتی میان مواد زیر وجود ندارد:

مشروبات الکلی

سیگار

قهوه و مواد داراى کافئین

برخی داروهای تجویزی( دیازپام، اکسازپام، ریتالین ، متادون، ترامادل و .....).

مواد (مخدر): ماری جوانا .حشیش، تریاک، اکس، هرویین ، کراک ، شیشه و کوکایین از آنجا که اثر اصلی این مواد بر سیستم اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع است و خلق،

تفکر، ادراک و رفتار ما را تغییر می دهد به آنها مواد روانگردان نیز می گویند یعنى موادى که مى توانند باعث تغییر و ایجاد حالات خاص در نحوه تفکر، احساس و اعمال فرد شوند.

معناى اعتیاد و وابستگى به مواد چیست؟

توجه به این نکته ضرورى است که هیچکس بطور ناگهانى معتاد نمى شود بلکه معمولاً مصرف مواد از حالت کنجکاوى و تفریحى شروع شده و کم کم با افزایش دفعات مصرف،مقدار مصرف و مصرف مواد دیگر، فرد از مصرف کننده تفریحى به مصرف کننده دائمى و معتاد تغییر وضعیت مى دهد. در ادامه حالتهاى مختلف مصرف مواد توضیح داده شده است:

عدم مصرف: فرد مواد یا مشروبات الکلى مصرف نمى کند.

مصرف آزمایشى: فرد به دلیل کنجکاوى مواد مصرف مى کند و ممکن است مصرف را ادامه دهد یا مصرف را قطع کند.

مصرف گهگاهى: در مهمانى یا پارتى به اصرار دوستان گهگاهى مواد مصرف مى کند.

مصرف پزشکى: با دستور پزشک مواد مصرف مى کند که آسیب آن کم است.

مصرف آسیب زا یا سوء مصرف: مصرف مواد به طورى که باعث آسیب هاى مختلف به فرد مى شود مانند مشکل تحصیلى، جسمى و خانوادگى

مصرف وابسته: فرد به لحاظ جسمى و چه از نظر روانى به ماده وابسته است و در مصرف افراط مى کند و مشکلات جدى براى او به بار مى آورد.

در این قسمت توضیحات بیشترى درباره سه نوع مصرف ماده مى دهیم:

مصرف آزمایشی : در این نوع مصرف ، فرد اولین تجربه یا تجارب مصرف را پشت سر می گذراند، این گونه مصرف کنندگان عمدتاً جوان هستند، مصرف آنها کوتاه مدت است و ممکن است در انتخاب ماده فقط به یک ماده اکتفا کنند و یا ممکن است چند ماده را تجربه کنند. مصرف مواد نامنظم است و حتی ممکن است فقط یک بار باشد مثل مصرف سیگار توسط یک نوجوان .

مصرف تفننی و سوء مصرف: در این حالت مصرف مواد منظم تر است .

مصرف ماده برای سرگرمی و تفریح است یا آن که فرد می خواهد از تفریحات لذت بیشتری ببرد. در بین این نوع مصرف کنندگان ، مقدار ماده مورد مصرف متفاوت است اما مصرف مواد نقش محوری در زندگی فرد ندارد. مثلاً مصرف مشروبات الکلی در آخر هفته ها یا میهمانیها یا مصرف حشیش و قرص های اکس در آخر هفته ها.

مصرف وابسته : در این وضعیت مصرف ماده بخش اصلی زندگی فرد است و او ماده را مصرف می کند تا احساس طبیعی بودن داشته باشد. در این حالت عوارض مصرف پردامنه تر است (ابعاد جسمی، عاطفی، روابط اجتماعی و سبک زندگی فرد را در بر می گیرد)، نسبت به ماده وابستگی جسمی یا روانی بوجود می آید و مصرف بیش از سه بار در هفته و به صورت منظم است . فردی که به مصرف مواد وابسته (معتاد) است ، در صورت عدم مصرف مواد، دچار مجموعه ای از نشانه های ناخوشایند جسمی و روانی می شود (برای مثال دل پیچه ، درد استخوان ، خارش بدن ، احساس تشویش ودلشوره ) به گونه ای که برای کاهش این علایم مجدداً ماده مخدر را مصرف می کند. از طرف دیگر اگر به تاریخچه مصرف مواد در او نگاه کنیم در می یابیم که هم اکنون وی ماده را در مقادیر بسیار بیشتر از آنچه ک ه در ابتدا مصرف می کرده، استفاده می کند و مصرف ماده نه برای دست یافتن به نشئگی و سرخوشی که برای دوری از علایم و نشانه های نامطلوب جسمی و روانی است .

حال ببینیم معناى اعتیاد یا وابستگى چیست. اعتیاد یک بیمارى مزمن و عود کننده مغزى است که مشخصه آن جستجو و مصرف اجبارى مواد على رغم آثار زیانبار آن است.

وابستگى به معنى مصرف اجبارى و مستمر یک ماده است که به دو صورت ایجاد مى شود:

وابستگى روانى،یعنى اشتغال ذهنى به ماده و احساس تمایل دائم براى مصرف مجدد آن، وابستگى جسمانى، یعنى وابستگى بدن و سلولهاى مغز به ماده مورد نظر.

حالات فوق همان اعتیاد است لذا به سادگى مى توان فهمید کسى که مواد مصرف مى کند یا معتاد است یا مصرف کننده تفریحى. البته متذکر مى شویم که مصرف تفریحى مواد مى تواند به تدریج و بطور خزنده، به وابستگى کامل و مصرف درازمدت منجر شود. در فرد معتاد وضعیت خاصى به وجود مى آید که به آن تحمل مى گویند. تحمل نسبت به یک ماده یعنى نیاز به افزایش میزان مصرف با هر بار مصرف مواد.

مغز و اعتیاد

مغز انسان کنترل کننده اصلی تمامی واکنشها، احساسات، تفکرات و رفتارهای درونی و بیرونی است. مغز از قسمتهای متفاوتی تشکیل شده است.

عدم مصرف مصرف آزمایشى مصرف تفریحى و تفننى سوء مصرف وابستگى و اعتیاد تصمیم گیرى، برنامه ریزى و قضاوت به عهده قسمت پیشانى در جلوى مغز مى باشد. در پشت مغز ناحیه ادراک بینایی قرار دارد. در قسمت گیجگاهی مغز نیز تکلم انجام می شود.

مخچه نیز مسئول تعادل و هماهنگی است . ارتباط میان قسمتهای مختلف مغز از طریق سلولهای عصبی انجام می شود.

هر سلول عصبی از سه قسمت تنه سلولی ، آکسون و دندریت تشکیل شده است . ارتباط سلولها با یکدیگر از طریق آکسون و دندریت صورت می گیرد. امواج عصبی که اساس هر نوع عملکردی می باشند از طریق همین آکسونها و نورونها به سلولهای بعدی انتقال می یابند. انتقال این امواج در درون سلولها، الکتریکی و بین دو سلول، شیمیایی است که در فضای بسیار باریک موجود بین دو سلول انجام می شود. به این صورت که مواد شیمیایی تخصصی در هر سلول وجود دارد بنام واسطه ها یا انتقال دهنده های عصبی. با ورود موج عصبی به انتهای یک سلول،انتقال دهنده عصبی خاصی در فضای سیناپسی تزریق می شود.

این واسطه عصبی به صورت قفل و کلید به گیرنده های ویژة خود در سلول بعدی می چسبد، از این طریق سلول را دچار تغییر بار الکتریکی مى کند و در نهایت منجر به انتقال موج عصبی در طول سلول بعدی می شود.

حال ببینیم مواد مخدر و مصرف آنها چگونه این روند عادی و طبیعی را متأثر می سازند. تحقیقات دانشمندان نشان داده اند که واسطه های عصبی زیر با مصرف مواد تحت تاثیرقرار می گیرند.

با توجه به جدول می توان به این نتیجه رسید که مصرف مواد مخدر با تحت تاثیر قرار دادن واسطه های عصبی موجود در نواحی مختلف مغز به ویژه ناحیه پاداش که به صورت تا هسته های آکامبنز کشیده شده اند و با ناحیه VTA نواری از ناحیه تگمنتال شکمی پیشانی مغز در ارتباط هستند،نه تنها سبب احساس لذت می شوند که سایر قسمتهای مغز و عملکردهای نواحی مختلف آن را دستخوش تغییر می کنند.بنابراین مغز دیگر حالت طبیعی خود را از دست داده است و سلولهای مغز به وجود مواد مخدر در مغز ما عادت کرده و در حضور آنها عمل خود را انجام می دهند.به عبارت دیگر با مصرف موادی نظیر کوکایین و تریاک و تحریک ناحیه پاداش و افزایش میزان دوپامین در آن ناحیه فرد لذتی را تجربه می کند که فراتر از لذتهای طبیعی نظیر خواب و غذا است. در نتیجه این فرد دیگر قادر 10 حقایقى درباره زندگى سالم و به دور از مواد نیست از مشوق ها و لذایذ طبیعی بهره گیرد و بدون حضور مواد مغز وی فعالیت نمی کند و این همان اعتیاد است.