فیروزه رمضان‌زاده – وقت ناهار بود، کنار یکی از آشپزخانه‌های تهیه غذا در نوشهر نگه داشتیم، من قورمه سبزی سفارش دادم. آوردیم خانه و خوردیم خیلی لذیذ بود. روز بعد هم چون مزه آن قورمه سبزی زیر دندانم مانده بود، دوباره قورمه سبزی سفارش دادیم و خوردیم و چه لذیذ بود. چند روز بعد، برای بار سوم که رفتم غذا را بگیرم به خانم متصدی آنجا گفتم: «سبزی‌های محلی اینجا عالی هستند. چقدر خوب قورمه سبزی درست می‌کنید.» او گفت: «سبزی‌های اینجا را با علف قاطی میکنند که اصلا خوب نیست. من سبزی‌های خودمان را از جای مخصوصی می‌آورم.» پرسیدم: «از کجا؟» گفت: «از اطراف شهریار، کرج، چمن ۳ یا ۴»؛ یادم نیست. آن روز گذشت تا اینکه جمعه گذشته (۳۱ خرداد ۱۳۹۸) نزدیک ظهر متوجه شدم حالم اصلاً خوب نیست، دست و پایم مال خودم نبود، احساس می‌کردم دارم روی ابرها راه می‌روم، ارتباطم با بدنم کاملاً قطع شده بود، بدنم را نگاه می‌کردم و می‌شناختم ولی انگار مال من نبود. با شوهرم که صحبت می‌کردم صدایش دور و نزدیک می‌شد. چهره‌اش را می‌دیدم، صدایش رامی‌شناختم، می‌دانستم او کیست ولی انگار بیگانه بود. چهره‌اش هم عقب و جلو می‌رفت در صورتی که می‌دیدم و می‌دانستم که او ثابت است و روی صندلی نشسته…»
یک قورمه‌سبزی لذیذ در شمال
این توضیحات بخشی از صحبت‌های خانم م- گ ۵۰ ساله ساکن تهران است که در تماس با کیهان لندن مطرح کرد. او که همراه با همسرش برای گذراندن تعطیلات تابستان به نوشهر رفته بود، پس از روبرو شدن با این مشکلات با یک متخصص ترک اعتیاد مشورت کرد و متوجه شد که آن قورمه سبزی‌های لذیذ حاوی «ماری‌جوانا» یا همان «مخدر گُل» بوده است.
او در ادامه شرح ماجرا می‌گوید: «نمی‌توانم احساساتم را بیان کنم چون تا حال چنین تجربه‌ای نداشتم. احساس می‌کردم که دارم از همه چیز دور می‌شوم. بعد از ساعتی رفتیم کنار دریا. احساس کردم می‌توانم دست بزنم به آسمان و ابرها را بگیرم. ولی هوشیار بودم و می‌دانستم مشکل مهمی دارم. اشتها هم اصلاً نداشتم. حالت تهوع داشتم. سردرد نداشتم ولی حالت توهم بسیار شدید و مزخرفی بود که اصلاً با هیچ تجربه‌ای در این سنی که دارم قابل قیاس نیست.»
این خانم اضافه می‌کند: «اول تصور کردم که شاید به خاطر مشکل کلیه و فشار خونم این علائم در من ظاهرشده اما دیدم این مسائل ربطی به مشکلات جسمی من ندارند. کرختی و بی‌حسی در اطراف دهان و بینی و پیشانی‌ام بسیار عجیب بود، گویی رفته بودم دندانپزشکی و بی‌حسی دارم که کم کم در حال رفع شدن است. البته کرختی فقط در صورتم نبود و تمام بدنم حس‌های طبیعی خود را از دست داده بود مثل راه رفتن بر روی موزاییک که سردی آن را حس نمی‌کردم. احساس بی‌وزنی داشتم. می‌توانستم یک ساعت تمام روی یک طرف بدنم باشم یا یک حالت عضلانی کششی را انجام دهم بی آنکه هیچ دردی احساس کنم. سَرَم سنگین بود. عین بچه‌های شش یا هفت ماهه شده بودم که نمی‌توانند سرشان را نگه دارند. الان که از آن روز چندین روز گذشته، ساعاتی از روز، به ویژه دَم غروب، احساس می‌کنم روی ابرها راه می‌روم. وقتی می‌خوابم و دستم زیر سَرَم می‌ماند، دستم درد نمی‌گیرد. عرق سرد بر بدنم می‌نشیند.»
از او در مورد شکایت از آن رستوران سوال می‌کنم. جواب می‌دهد: «هنوز اقدامی نکرده‌ایم چون خیلی درگیر زنده ماندن بودم و چند روزمان در بیمارستان فریدونکنار برای آزمایش خون و سونوگرافی از کبد، کلیه و کیسه صفرا گذشت.»
او اضافه می‌کند: «در نظر بگیرید اگر پشت رُل ماشین بودم، یا مسئولیت یک بچه را بر عهده داشتم و این حالت‌ها پیش می‌آمد، چقدر وحشتناک می‌بود. یا اگر این قورمه سبزی را یک بچه می‌خورد، چه اتفاقی می‌افتاد؟!»
انواع شاهدانه یا کانابیس یا ماری‌جوانا
برای بررسی بیشتر این مسئله، کیهان لندن نظر دکتر رضا نیاز پژوهشگر مواد مخدر را جویا شد. او می‌گوید: «ماری‌جوانا روانگردانی است گیاهی که مصرف طبی و یا تفریحی دارد ولی اعتیاد به آن نیز بسیار جدی و خطرناک است. باید بدانیم که آنچه ماری‌جوانا را در دسته روانگردان‌ها قرار می‌دهد میزان THC تی‌اچ‌سی یا تِترا هیدرو کانابینول آن است. ماری‌جوانا را به صورت سیگار، بخور، عصاره و خوراکی مصرف میکنند.»
دکتر نیاز ادامه می‌دهد: «کانابیس یا ماری‌جوانا، یا همان گیاه شاهدانه، سه سویه مختلف دارد که عبارتند از کانابیس ساتیوا، کانابیس ایندیکا، و کانابیس رودِرآلیس که تی‌اچ‌سی اندکی دارد. این نوع ابتدا در اروپای مرکزی، شرقی، و روسیه دیده شد. ایندیکا مصارف مختلفی دارد از جمله در صنعت پارچه‌‌بافی. ماری‌جوانای ایندیکا میزان تی‌اچ‌سی بالایی دارد. هر چه میزان تی‌اچ‌سی بالاتر باشد، میزان سرخوشی و نشئگی نیز بالاتر است. از این گیاه برای مصارف طبی و همینطور برای تفریح و تفنن استفاده می‌شود و البته همین نوع است که اعتیاد به همراه دارد. آنچه جوانان مصرف میکنند و اعتیادآور است، از نوع ایندیکاست. حشیش نیز از نوع ایندیکا گرفته می‌شود.»
دکتر رضا نیاز درباره نوع دیگر ماری‌جوانا توضیح می‌دهد: «ساتیوا ریشه در آسیای شرقی و مصرف غذایی، دارویی طبی و صنعتی دارد. از دانه‌های آن روغن می‌گیرند. در ایران، نوع ساتیوا فراوان است و از دیرباز به صورت وحشی در مراتع دیده می‌شده. خود من در خیابان حافظ، کمی‌بالاتر از خیابان زرتشت در کنار جوی آب این نوع از ماری‌جوانا را دیده‌ام. به ماری‌جوانا ساتیوا «پنجه شیطان» نیز می‌گویند. ساتیوا را در غذا می‌ریزند چون عطر و طعم خوبی به غذا می‌دهد.»
وی در ادامه می‌گوید: «کانابیس ساتیوا و رودرآلیس، گُل ندارند. ماری‌جوانای ایندیکا نیز گل ندارد اما فقط یک نوع آن است که «کوش افغان» نام دارد و گُل می‌دهد. گل آن روی سرش میروید و درصد تی‌اچ‌سی بالایی دارد. چون بالای کوه‌های هندوکش در افغانستان میروید و به دست آوردن آن سخت است، از دیرباز فقط افراد متمول قادر به خرید و استفاده از آن بودند. گفته می‌شود که برخی از شعرای کلاسیک ایران نیز از آن استفاده می‌کرده‌اند. البته این گفته جای بحث دارد. اینها همگی گیاهان طبیعی هستند و در آزمایشگاه دستکاری ژنتیک نشده‌اند. پس ناب و اندک‌اند و مانند الماس باید هزینه گزاف مصرف کرد تا به آن رسید. اما آنچه امروزه به وفور دیده می‌شود، و قیمت ناچیزی دارد، نوع دستکاری شده ژنتیک یا تراریخته‌ی آنهاست.»
کوش افعان؛ گیاه گرانبهای هندوکش و گیاه مقدس جوانان!
دکتر رضا نیاز ادامه می‌دهد: «سویه کانابیس کوش افغان، به دلیل دارا بودن میزان بسیار بالای تی‌اِچ‌سی، در دهه ۶۰ میلادی به آمریکا برده شد و بر روی آن دستکاری ژنتیک صورت گرفت. در اینجا بود که «مدیکال ماری‌جوانا» ساخته دست بَشَر وارد بازار شد. دقت کنید که عبارت «استفاده مدیکال از ماری‌جوانا»، با «مدیکال ماری‌جوانا» تفاوت دارد. استفاده مدیکال (طبی، درمانی) از ماری‌جوانا در طول تاریخ وجود داشته و قدمت آن به قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد، اما مدیکال ماری‌جوانای امروز که در خیابان‌ها به فروش می‌رسد و جوان‌ها مصرف میکنند از نوع هیبرید شده، دستکاری ژنتیک شده و تراریخته است. آنچه در زمانهای گذشته مصرف می‌شد ماری‌جوانای سنتی و آنچه امروز مصرف می‌شود، ماری‌جوانای صنعتی است. اما چون شکل و فرم و رنگ یکسان هستند و مخدر گُل شبیه یک گیاه است، جوان‌ها هرگز نمی‌پذیرند که ماری‌جوانای صنعتی خطرناک و شدیداً اعتیادآور است. جوانان به قدری این گیاه را مقدس می‌دانند که روزی نیست که من از دشنام‌های آنان در امان باشم! گویی مخالفت من با مخدر گل یا ماری‌جوانای صنعتی یا مدیکال ماری‌جوانا، مانند مخالفت من با مقدسات آنان است!»
ایران پر از شاهدانه است!
دکتر نیاز اضافه می‌کند: «ماری‌جوانای ساتیوا به شکل بوته در جای جای نقاط ایران میروید. برگ‌های ساتیوا چون دارای میزان کمی تی‌اچ‌سی هستند، ایجاد نشئگی آنچنانی نمی‌کند و در بین جوانان محبوبیتی ندارد. اما مدیکال ماری‌جوانا دارای حداقل ۱۸۰ نوع مختلف است و هر کدام اثر خاصی دارد. مثلا نوع هِیز haze برای تمرکز فکر است و نوع آمنزیا برای فراموشی است. نوع شایع در ایران، بلوبِری، هِیز، آکا-۴۷ یا اِی‌کِی-۴۷ (AK-۴۷)، و کوش افغان است. کوش افغان گرمی ۲۰ هزار تومان است و در بسته‌بندی دو گرمی‌عرضه می‌شود. اِی‌کِی-۴۷ گرمی۵۰ هزار تومان است. متاسفانه جوانان ایران چون آن را به شکل پودر گیاهی سبزرنگ دریافت میکنند اصلا فرق بین گُل و ماری‌جوانا را نمی‌دانند و می‌گویند این همان علف یا ماری‌جواناست. در صورتی که با دیدن عکس‌های مدیکال ماری‌جوانا حتی دو نوع آن شبیه هم نیستند.»
با توجه به فراوانی ساتیوا در ایران، بسیاری از افرادی که در مراکز کشت سبزیجات کار میکنند، ممکن است هنگام برداشت سبزیجات خوراکی، ساتیوایی که در کنار سبزی‌های دیگر روییده را نیز چیده و همراه با سایر سبزی‌ها بفروشند. سبزی‌هایی که به شکل خرد شده در آش، خورش قورمه سبزی و انواع دیگر غذاها استفاده می‌شوند. این امر باعث شده که ماری‌جوانای ساتیوا بدون اینکه بدانیم گاهی وارد خوراک ما شود.»
از دکتر رضا نیاز درباره مشکل خانم م- گ و قورمه‌سبزی خوشمزه می‌پرسم. وی معتقد است که مسئول آن آشپزخانه تهیه غذا در نوشهر، حتما به عمد از ماری‌جوانای ساتیوا در پختن غذا استفاده نکرده است. به گفته‌ی دکتر نیاز، گیاه ماری‌جوانا بر روی عده‌ای خاص که دارای گروه خونی «O» هستند و هرگز ماده مخدرمصرف نکرده‌اند، تاثیر خاصی دارد. خوردن ساتیوا باعث ورود ماده‌ای به نام دلتا-۹-تترا هیدرو کانابینول در کبد و مغز می‌شود. این افراد به هنگام صبح (کم) و غروب (زیاد) دچار ترس از مرگ، تنش روحی، توهم و اختلالات عصبی می‌شوند که این حالت ممکن است تا چند سال در آنها بماند. آنها به متخصص اعصاب مراجعه میکنند و متاسفانه در طیف وسیعی از بیماری‌های پارانوییدی، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و مغز مه‌آلود قرار می‌گیرند. آنها داروهای این بیماری‌ها را دریافت میکنند ولی وضعیت آنها وخیم‌تر می‌شود. این افراد علاوه بر داشتن گروه خونی «O» دارای کبد چرب درجه یک یا دو نیز هستند.»
دکتر نیاز در مورد تاریخچه مصرف مواد مخدر به صورت خوراکی در ایران می‌گوید:«فرمهای دیگر استفاده از کانابیس استفاده از آن در آبگوشت، کیک، و کوکو است. امروزه، کیک ماری‌جوانا یا حشیش که با مخدر گل درست شده پایه مجالس و پارتی‌های جوانان شده. این کیک‌ها با خامه و کَره درست می‌شوند. تی‌اچ‌سی که همراه با خامه و کَره باشد، قوی است و گیرایی بالایی دارد. بر عکس، ماری‌جوانای دودی گیرایی کمتری دارد. هنگامی‌که کسی مار‌جوانای دودی مصرف می‌کند و حالش بد می‌شود، به او کره می‌دهند. به اصطلاح می‌گویند که او “کَره-لازم” شده است
یکی از بیماران من تعریف می‌کرد که در یک پارتی که مادری برای بردن دخترش آمده بود یک تکه کوکوی مخدر گل میل کرد. این کوکو که از کانابیس درست شده بود حال او را بسیار بد کرد. اطرافیان به او کَره دادند و متاسفانه حال او وخیم شده و روانه بیمارستان شد
این پژوهشگر مواد مخدر در مورد موارد قانونی کشت کانابیس و مواد مخدر در ایران می‌گوید که طبق قانون، کشت تریاک ممنوع است و کشت ماری‌جوانا برای استفاده مواد مخدر ممنوع است. این ماده به دلیل به وجود آوردن احساس آرام‌بخش به سرعت در بین جوانان رایج شده و سن مصرف به ۱۲ سال رسیده است. یک یا دو بار استفاده از مخدر گل باعث کاهش شدید اضطراب می‌شود و در نتیجه مصرف کننده را وابسته می‌کند. چون این ماده تراریخته است به دلیل اسپرمیدین بالا، سبب کاهش تعداد اسپرم در مردان است و عقیمی‌به همراه دارد. البته پس از قطع استفاده، عقیمی‌برطرف می‌شود . مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مخدر گل در زنان باردار (در سه ماه اول) مغز جنین را به شدت تخریب می‌کند. چندی پیش وزارت کشاورزی نیز با اتکا به اینکه گیاه شاهدانه یا ماری‌جوانا دارای میزان بالایی اُمِگا-۶ است، کشت بیشتر آن را سرلوحه کار خود قرار داده است درحالی که اطلاع‌رسانی درباره مدیکال ماریج درایران کم است و تفاوت بین انواع آن اطلاع رسانی نمی‌شود،