افسردگی چیست -داروهای ضد افسردگی چگونه عمل می کنند-فرق بین داروهای ضد افسردگی رایج و سیلوسایبین چیست (2) در ادامه بررسی افسردگی و داروهای ضد افسردگی باید یک مسله مهم را در نظر گرفت چرا در بعضی کشورها افراد افسرده کمتری هستند چرا از نظر شادی بعضی کشورها در رده بالاتری هستند ایا میزان شیوع افسردگی در یک جامعه ارتباطی با تغذیه در دوران کودکی دارد امروزه در ایران صحبت از خوردن مواد غذایی که حاوی اسید امینه تریپتوفان هستند برای درمان افسردگی است زیرا تریپتوفان ماده اولیه برای ساخت سروتونین است ایرانی ها از کودکی دچار افسردگی می شوند ما با خوردن مواد غذایی مثل شیر و گوشت و ماهی فقط بشکه حاوی سروتونین را پر تر می کنیم اما ایا افزایش سروتونین در این بشکه باعث درمان افسردگی می شود مثال جالبی می زنم که تمامی این سوالات را جواب می دهد بیاید تصور کنیم دو کودک در یک زمان یکی در ایران و یکی در فنلاند به دنیا بیاید و مادر انها از یک بشکه اب هر روز به انها اب بدهند بشکه ای که شیر زیر ان مقدار مشخصی اب را باید خارج کند مادر ایرانی به علت گرانی اب در ایران همیشه این بشکه را نصفه نیمه نگاه داشته و مادر فنلاندی هر روز این بشکه را پر از اب می کند سطح بالای اب در بشکه باعث می شود که از همان ابتدا در بشکه ای که هر روز پر می شود اب با فشار بیشتری از شیر ان بیرون بیاید اما بشکه ای که هر روز تا نیمه پر می شود از همان ابتدا اب با فشار کمتری از شیر ان خارج می شود و بعد از بیست سال دیگر اگر شما اب خارج شده بین او دو بشکه را مقایسه کنید متوجه می شوید اب بشکه ای که هر روز پر می شده است راحتتر روان تر و بیشتر است و شیر ان نیر دچار گرفتگی زیادی نیست اما بشکه ای که از همان ابتدا نیمه پر شده است اب کمتری از ان خارج می شود و شیر خروجی ان دچار گرفتگی است ؟ در این جا است که ما حالا بعد از بیست سال خودمان می خواهیم این بشکه را پر از اب کنیم و با خوردن مواد غذایی میزان بیشتری سروتونین را در این بشکه بریزیم اما دیگر فایده ای ندارد زیرا شیر ان اهک بسته و مکانیسم کنترل خروج سروتونین ان دچار اختلال شده است به این دلیل می بینیم که رابطه مستقیمی بین تغذیه در دوران کودکی و بروز افسردگی در بزرگسالی وجود دارد و کشورهای که از همان ابتدا کودکان را بهتر با مواد غذایی سازنده سروتونین مثل شیر تغذیه می کنند دارای جامعه و مردمی شادتر هستد پاورقی
کارشناسان می گویند، سرانه مصرف شیر در کشور ایران با متوسط استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. و لازم است تلاش بیشتری در این رابطه صورت گیرد . آنان اعلام کردند سرانه مصرف شیر در ایران کمتر از نصف استاندارد جهانی و یک سوم کشورهای اروپایی است .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، در حالی که کارشناسان متوسط مصرف سرانه شیر را در جهان۱۹۰ کیلوگرم و برای مردم کشورهای اروپایی به ازای هر نفر در سال ۳۰۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم برآورد کرده اند، سرانه مصرف شیر در ایران اکنون سالانه حدود ۹۰ کیلوگرم است. البته مصرف شیر در برخی از استانها به ویژه چهارمحال و بختیاری، آذربایجان غربی و شرقی از متوسط کشور بیشتر است. میزان مصرف هر فرد بالغ از سوی سازمانهای ملی و بینالمللی، روزانه نیم لیتر شیر مایع، ۲۵ تا ۳۵ گرم پنیر و ۲۰۰ گرم ماست توصیه شده است. مصرف سرانه شیر و فرآوردههای آن در کشورهای اروپای غربی ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم در سال در نوسان است. در کشور فرانسه که متعادلترین برنامه غذایی را در ارتباط با بیماریهای قلبی و مغزی و طول عمر داراست، مصرف سرانه حدود ۴۰۰ کیلوگرم در سال است. در آمریکا به دلیل مصرف بیش از حد گوشت قرمز، میزان مصرف سرانه شیر کمتر از کشورهای اروپای غربی و حدود ۲۸۰ کیلوگرم است و با توجه به عوارض مستقیم آن از جمله افزایش بیماریهای قلبیعروقی، سکته مغزی و افسردگی، با اطلاعرسانی همه جانبه از طریق رسانههای کشور، هماکنون مصرف سرانه آن به بیش از ۳۰۰ کیلو رسیده است.
بر اساس برنامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نظر بود مصرف سرانه شیر تا پایان برنامه چهارم به ۱۶۰ کیلوگرم برسد، با توجه به پیامدهای عدم استفاده از فرآوردههای لبنی در سلامت افراد ، سرانه پایین مصرف شیر و فرآوردههای لبنی در کشور ایران باعث شده در حوزه سلامت هزینه بالایی جهت رفع پوکی استخوان بپردازد . در حالی که پوکی استخوان در دنیا بالای سن۷۵ سال اتفاق میافتد این رقم در کشور ایران به زیر ۵۰ سال رسیده یعنی بیش از ۲۵ سال پایینتر از کل دنیا که این مسئله باعث نگرانی است.. متخصصان تاکید می کنند هر فرد بالغ روزانه به ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارد که این نیاز را می توان با مصرف لبنیات برطرف کرد ، از این رو هر فرد باید روزانه دست کم ۲ لیوان شیر ، یا معادل آن ۲۵ گرم پنیر یا ۲۵۰ گرم ماست مصرف کند. از سوی متخصصان تغذیه مصرف شیر و فرآوردههای آن در سنین متعدد به شرح زیر توصیه میشود: کودکان: روزانه ۲ فنجان شیر+ ۲۱ فنجان ماست+ ۱۵ گرم پنیر نوجوانان: روزانه ۲ لیوان شیر + ۱ لیوان ماست+ ۲۵ گرم پنیر زنان آبستن و شیرده و افراد سالمند: روزانه ۳ لیوان شیر+ ۱ لیوان ماست+ ۳۵ گرم پنیر
حداقل نیاز هر فرد به شیر و فرآوردههای آن در سال ۱۵۶ کیلوگرم، حد مطلوب ۳۰۰ کیلو و میزان ایدهآل ۴۵۰ کیلوگرم است. شیر و سایر لبنیات مانند ماست، پنیر و دوغ از جمله مواد غذایی هستند که روزانه باید در سبد غذایی هر خانوار وجود داشته باشد ناگفته نماند که از نظر تغذیه ای مصرف یک لیوان شیر معادل مصرف یک لیوان ماست یا دو لیوان دوغ است و طبق تحقیقات انجام شده بهتر است در رژیم های لاغری از ماست استفاده شود شیر و لبنیات حاوی بسیاری از مواد به خصوص مواد معدنی و ویتامین ها می باشد .
مواد معدنی موجود در شیر عبارتند از: کلسیم، پتاسیم، منیزیم، فسفر، سدیم و مقدار کمی آهن . کلسیم – از عناصر اصلی محسوب می شود که روزانه به میزان ۸۰۰ میلی گرم برای افراد عادی مورد نیاز است البته این میزان در زنان باردار و شیرده به ۱۲۰۰ میلی گرم و گاهی بیشتر می رسد . کمبودکلسیم در کودکان باعث نرمی استخوان، کندی رشد، خرابی دندان ها و لثه می گردد در بزرگسالان نیز بیماری شایع پوکی استخوان، به دلیل کمبود این ماده ی غذایی به وجود میآید . ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم دارد .تابش نور خورشید به طور مستقیم بر پوست بدن تا حد زیادی درتولید این ویتامین در بدن موثر است . مصرف دو لیوان شیر در روز می تواند نیاز بدن به کلسیم را در افراد بالغ تامین کند. فسفر – فسفر نیز یکی از مواد ضروری است که در بسیاری از واکنش های شیمیایی بدن و نیز در فعال کردن آنزیم ها، ویتامین ها، رشد و ترمیم بافت ها دارای نقش بسزایی است این ماده به همراه کلسیم در تشکیل استخوان و استحکام آن موثر بوده و در ساخت بافت های عضلانی، مغزو اعصاب دخالت می نماید بهترین مقدار مصرف فسفر طوری است که نسبت کلسیم به فسفر برابر یک باشد، یعنی فسفر به اندازه ی کلسیم برای بدن مورد نیاز است . کمبود این ماده در بدن عوارضی شبیه کمبود کلسیم به وجود میآورد و مصرف روزانه دو لیوان شیر می تواند نیاز به این ماده ی غذایی را برطرف نماید. سدیم و پتاسیم – سدیم مهم ترین یون خارج سلولی است و افزایش آن در بدن آماس (ادم ) در بافت های تحتانی می گردد. پتاسیم مهم ترین یون داخلی سلولی است و نقش مهمی در تنظیم اسیدی و بازی بدن و ایجاد تعادل طبیعی بین سلول های بدن و مایع اطرافی سلولی دارد نیاز افراد به پتاسیم بر حسب سن معمولاًدر حدود ۵/۱ تا ۵/۴ گرم است مصرف تقریباً ۲ لیوان شیر می تواند تا ۲۵ درصد نیاز بدن به این ماده را تامین کند. آهن – مقدار آهن موجود در شیر بسیار ناچیز است ولی بر خلاف برخی از مواد غذایی ( مانند اسفناج ) ،آهن موجود در شیر و تخم مرغ به طور کامل جذب می گردد ، به همین دلیل مصرف شیر توصیه می شود . منیزیم – این ماده همراه کلسیم و فسفر در ساخت و استحکام استخوان بندی نقش دارد ضمن آن که در ساخت پروتیئن های مورد نیاز بدن از اسیدهای آمینه نیز نقش بسزایی دارد .مصرف ۲ لیوان شیر در روز می تواند حدود ۲۰تا۴۰ درصد منیزیم مورد نیاز را در افراد بالغ تامین نماید . ویتامین ها – شیر حاوی بعضی از ویتامین ها مانند A,D,B1,B2,B12,C است. ویتامین A – شیر و لبنیات از منابع غنی ویتامین A است میزان این ویتامین از ویتامین های محلول در چربی است بسته به فصل ، نژاد حیوان و نوع تغذیه ، در شیر دام متغیر است ولی کره یک فرآورده ی لبنی است که از نظر ویتامین A غنی می باشد کمبود این ویتامین باعث شب کوری، ناراحتی های چشمی و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی می گردد. مصرف ۲ لیوان شیر حدود ۱۰ درصد نیاز به این ویتامین را در افراد بالغ تامین می کند. ویتامین D – ویتامین D نیز از ویتامین های محلول در چربی است و در جذب و تعادل کلسیم و فسفر در بدن نقش اساسی دارد . مصرف روزانه ۲ لیوان شیر، حدود ۴۰ درصد نیاز ویتامین D در افراد بالغ را تامین می کند. ویتامین B1 – مقدار ویتامین B1 در شیر ناچیز است و ۱۰ تا ۶۰ درصد این ویتامین طی فرایند پاستوریزاسیون در اثر حرارت از بین می رود کمبود این ویتامین در بدن باعث بی اشتهایی، بی حوصلگی، خستگی روحی می گردد. ویتامین B2 – شیر منبع خوبی از این ویتامین است؛ طوری که با مصرف ۲ لیوان شیر ، حدود ۵۰ درصد ویتامین B2 مورد نیاز بدن افراد بالغ تامین می شود. عوارض کمبود این ویتامین در بدن عبارتند از پوسته پوسته و خشک شدن پوست اطراف دهان، گوش و بینی در موارد شدید کمبود، در بینایی اختلال به وجود می آید . مصرف ۲ لیوان شیر حدود ۵۰درصد میزان نیاز به ویتامین B2 در افراد بالغ را تامین می نماید . ویتامین B12 – ویتامین B12 یکی از اجزای ضروری در تشکیل گلبول های قرمز خون است و خوشبختانه حرارت پاستوریزاسیون درکاهش آن نقش ندارند عوارض کمبود این ویتامین عبارتند از : کم خونی و خستگی . با مصرف روزانه ۲ لیوان شیر حدود ۵۰ درصد نیاز بدن افراد بالغ به این ویتامین تامین می شود. ویتامینC– ویتامین C در ساخت دندان و تشکیل استخوان بندی نقش به سزایی دارد و باعث تقویت بدن در برابر بیماری های عفونی میگردد این ویتامین در متابولیسم اسیدهای آمینه نیز موثر است . عوارض کمبود این ویتامین عبارتند از بی حالی، عفونت لثه، کم شدن مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی