دکتر یزدان نیاز
دکتر یزدان نیاز

دکتر یزدان نیاز

تعاریف و ترمینولوژی مصرف مواد مخدر Addiction Terminology Glossary

 تعاریف و ترمینولوژی مصرف مواد مخدر Addiction Terminology Glossary

چقدر با تعاریف مصرف مواد آشنا هستید
اصطلاحات و تعاریف در مواد مخدر
طراحی هر برنامه ای برای پیشگیری و کنترل اعتیاد در محل کار، نیازمند آشنایی با مفاهیم سوء مصرف و وابستگی است.
ضرورت این آشنایی در این موضوع است که هر فرد مصرف کننده ای، معتاد نیست بلکه سابقه مصرف و میزان مصرف ماده در تفکیک اعتیاد(وابستگی) از دیگر انواع مصرف اهمیت دارد.
الف) وابستگی به مواد: این کلمه برای اعتیاد پیشنهاد و جایگزین شده است و به این شکل تعریف می شود:
الگوی ناسازگارانه مصرف مواد با ایجاد ناراحتی قابل ملاحظه‌ای از نظر بالینی است که ظرف 12 ماه با 3 مورد یا بیشتر از موارد زیر نمایان می شود:
1) تحمل: که با مصرف مواد در یکی از حالات زیر مشخص می‌گردد:
الف) نیاز به افزایش قابل ملاحظه‌ مقدار مصرف ماده برای رسیدن به آثار دلخواه
ب) کاهش قابل ملاحظه‌ تأثیر ماده با استفاده مداوم از میزان ثابت ماده مورد نظر
2) علائم محرومیت یا قطع مصرف : که با یکی از موارد زیر مشخص می‌گردد:
الف) ایجاد علائم محرومیت و ناراحتی‌های مشخص برای هر ماده بخصوص در هنگام قطع یا کاهش مصرف آن
ب) نیاز به استفاده از همان ماده (یا ماده‌ای مشابه) برای رفع یا پرهیز از بروز ناراحتی‌های ناشی از محرومیت از مواد
3) ماده غالباً بمقدار بیشتر یا دوره‌ای طولانی‌تر از آنچه مورد نظر است مصرف شود
4) میل دائم برای مصرف ماده وجود داشته و یا تلاشهای ناموفقی برای قطع یا کنترل مصرف ماده انجام شده باشد.
5) وقت زیادی برای بدست آوردن ماده صرف گردد (مثلا مراجعه به پزشکان متعدد، یا رانندگی مسافت‌های طولانی برای تهیه آن). وقت زیادی برای مصرف آن صرف شود (مثلا تدخین‌های پیاپی) و یا وقت زیادی برای بهبود اثرات مصرف آن صرف گردد.
6) فعالیت‌های مهم اجتماعی، حرفه‌ای و یا تفریحی بخاطر مصرف مواد کنار گذاشته‌ شود یا کاهش یابد.
7) ادامه مصرف ماده علی‌رغم آگاهی از بوجود آمدن مشکل روانشناختی یا جسمی پایدار یا عود کننده که ناشی از مصرف آن ماده باشد یا با مصرف آن ماده تشدید گردد (مثلا ادامه مصرف کوکائین بصورت مکرر علی‌رغم آگاهی از ایجاد افسردگی ناشی از مصرف کوکائین و یا ادامه مصرف الکل علی‌رغم آگاهی از این موضوع که زخم معده با ادامه مصرف آن شدت می‌یابد)
- در صورتی که تحمل یا علائم محرومیت (موارد 1 یا 2) وجود داشته باشد وابستگی جسمانی نیز وجود خواهد داشت
در صورتی که تحمل یا علائم محرومیت (موارد 1 یا 2) وجود نداشته باشد این وابستگی بدون وابستگی جسمانی است.
وضعیت دیگری که در مصرف کنندگان مواد مشاهده می شود سوءمصرف است.. سوء مصرف کننده در مقایسه با مصرف کننده وابسته در شرایط بهتری قرار دارد.به عبارتی دیگر او معتاد نیست .هر جند مصرف مواد در او مشکلاتی را در ابعاد مختلف به وجود آورده است ولی این مشکلات و عوارض ناشی از مصرف مواد به اندازه وابستگی به مواد نیست.
ب) سوء مصرف ماده: الگوی ناسازگارانه مصرف ماده است که باعث ایجاد پیامدهای مضر، منفی و عود کننده می‌گردد. در این حالت دیگر دو وضعیت تحمل و محرومیت وجود ندارد . برای تشخیص سوء مصرف بروز یک یا چند مورد از علائم زیر در طول 12 ماه ضروری است.
1- مصرف مکرر مواد که منجر به مختل شدن فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و تفریحی شود (مانند غیبت‌های مکرر، عملکرد ضعیف شغلی مربوط به مصرف ماده، مسامحه نسبت به فرزندان و افراد خانواده)
2- مصرف مکرر مواد در موقعیت‌هایی که مصرف ماده خطرناک است (مثلاً رانندگی در حالت مستی یا خواب‌آلودگی)
3- تخلفات قانونی مربوط به مصرف مواد (مثلاً دستگیری به علت مصرف مواد)
4- مصرف مداوم مواد علی‌رغم مشکلات اجتماعی یا بین‌فردی که ناشی از مصرف مواد می‌باشد (مانند مشاجره و درگیری با همسر)
مواد را می‌توان به روش های مختلف مصرف کرد. روش مصرف مواد بر سرعت تأثیر مواد در بدن و عوارض جسمانی‌ای که فرد ممکن است دچار آن شود، مؤثر است. باید بدانیم بسته به این که روش مصرف یک ماده چگونه بوده است، آثار خود را در بدن تندتر یا کندتر نشان می‌دهد. برای مثال، آثار ماده بعد از تزریق به رگ بسیار سریعتر از تزریق به عضله نمایان می‌شود در عین حال جذب ماده از تزریق مخاط بینی سریعتر از سایر مخاط بدن است. در ادامه رایج‌ترین روش‌های مصرف مواد به ترتیب سرعت ایجاد اثر در فرد مصرف کننده آمده است:
- تزریق به رگ یا عضله
- دود کردن یا استنشاق (از راه دهان یا بینی)
- قرار دادن ماده بر روی مخاط (برای مثال داخل مقعد، بینی یا پلک چشم)
- جویدن، قورت دادن یا آب شدن در دهان
- کشیدن بر روی پوست

آثار مصرف مواد
مواد آثار متعدد و متفاوتی دارند که می‌تواند کوتاه مدت و بلند مدت باشد. آثار کوتاه مدت مواد در اندک مدتی پس از مصرف نمایان می‌شوند. این آثار بسته به میزان مصرف، روش مصرف و اینکه ماده مصرفی با موادی دیگر همزمان مصرف شده است یا خیر، تغییر می‌کند. اثر کوتاه مدت مواد معمولاً شامل احساس اعتماد به نفس و از بین رفتن بازداری‌های رفتاری و اخلاقی است. البته لازم است بدانیم که در میان آثار کوتاه مدت مواد، عوارض خطرناک و ناخوشایندی نظیر اختلالات و آسیب های حافظه و مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد وجود دارد.آثار بلند مدت معمولاً به دنبال آسیب‌های پیشرونده به اندام‌های بدن نظیر شش‌ها و کبد نمایان می‌شوند که ناشی از مصرف مواد در دوره‌ای طولانی است
منبع سایت اداره کل فرهنگی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری

opium.site: آزمایشگاه تشخیص مصرف مواد مخدر صنعتی و روانگردان ها ...

opium.site: روانگردان امپاتوژن چیست .Empathogen-entactogen