«چند مخدری» پدیدهای تازه و تلخ
مصرف همزمان محرکها و مخدرها بین معتادان ایرانی الگوی نسبتاً جدیدی است که این روزها توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اعتیاد را به خود معطوف کرده است. پدیدهای که در دنیا به نام Polydrug شناخته میشود.
به گزارش پارسینه، مصرف چند مخدریها درحالی در کشور ما رو به ازدیاد است که تا این لحظه جز واکنش محدود چند مقام مسئول، صحبتی در این باره شنیده نشده است، موضوعی که برخی کارشناسان حوزه اعتیاد درباره آن هشدارمیدهند و میگویند: یکی از شیوههای رایج مصرف چندمخدریها دردنیا مصرف همزمان هروئین به همراه کوکائین است اما این شیوهها در ایران کمی متفاوت است؛ چراکه اغلب معتادان به مواد محرک در کشور ما با مصرف محرکهایی نظیر آمفتامینها با تریاک، الکل، ماریجوانا، قرص اکس و هروئین، روش جدیدی را در مصرف مواد مخدر در پیش گرفتهاند که با هیچ یک از سیستمهایی که تا به حال تعریف شده است همخوانی ندارد.
این در حالی است که مصرف همزمان محرکها و مخدرها صرف نظر از مخاطراتی که برای فرد معتاد ایجاد میکند، میتواند شیوههای درمان را نیز تا حد زیادی تحت تأثیر قرار دهد. موضوعی که مدیر کل دفتر آموزش و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر چندی پیش درباره آن هشدار میدهد و میگوید: متأسفانه تغییر الگوی مصرف مواد مخدر بسیار نگرانکننده است، همانطور که نتایج یک تحقیق با عنوان «علل گرایش نوجوانان و جوانان به شیشه در تهران» نشان میدهد، ۴۰ درصد این افراد زمینه مصرف هیچ ماده دیگری را نداشتند که این به معنای یک زنگ هشدار است.
وی به خانوادهها هشدار میدهد و تأکید میکند: ممکن است یک جوان یا نوجوان از چند ماده با هم استفاده کند، یعنی تریاک را مصرف، هروئین را تزریق و شیشه، متادون و حشیش را نیز استفاده کند.
دکتر حمید صرامی با اشاره به الگوی مصرفی که پیش از این در جامعه متداول بوده است میگوید: الگوی قبلی چنین بود که نوجوان ابتدا سیگار، قلیان و حشیش را مصرف میکرد و بعد تریاک، هروئین و شیشه را انتخاب میکرد اما این تحقیق نشان داد، اکنون ۴۰ درصد از نوجوانان و جوانان معتاد آخرخط را همان اول کار برگزیدهاند که این خطری جدی برای جامعه محسوب میشود.
در این باره رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر سعید صفاتیان نیز به روزنامه ایران میگوید: سال 2005 در سفری به سوئیس، کارشناسان مواد مخدر این کشور درمورد رواج پدیده چند مصرفی و اپیدمی آن توضیحاتی را به من ارائه دادند اما درآن برهه به این دلیل که چنین الگوی مصرفی در ایران وجود نداشت این موضوع توجهم را جلب نکرد اما اکنون در سال 2014 با اشاعه این موضوع در بین معتادان ایرانی بخوبی به اهمیت آن پی میبرم.
ارزیابیهای دکتر سعید صفاتیان از گسترش پدیده چند مخدری در کشور نگرانکننده است او در این باره میگوید: این روش به دلیل آنکه شیوه درمان را پیچیدهتر از قبل میکند و میتواند بازار جدیدی برای عرضه مواد مخدر و محرک جدید بهروی کشور باز کند، خطر آفرین محسوب میشود.
اودر بخش دیگری از گفتههایش درباره میزان بالای مصرف داروی «ترامادول» بین زنان درایران هشدار میدهد و میگوید: متأسفانه مسئولان وزارت بهداشت تا این لحظه، شیوه مناسبی را برای برخورد با این پدیده درکشور پیش نگرفتهاند و مصرف این دارو و میزان آن در کشور به صورت نگرانکنندهای افزایش یافته است.
صفاتیان میگوید: ستاد مبارزه با مواد مخدر با بودجه اندکش نمیتواند استراتژی خاصی برای برخورد با داروی ترامادول یا جلوگیری از افزایش مصرف موادمخدر در پیش بگیرد.
او اضافه میکند: به نظر میرسد در شرایط فعلی بهتر است دستگاهها و نهادهای دولتی همکاری بیشتری با نهادهای غیر دولتی در پیش بگیرند و با کمک تشکلهای غیر دولتی فعال در این زمینه اقدامات مؤثری را آغاز کنند.
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدرمجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تجربه موفق همکاری برخی دستگاهها مانند سازمان زندانها با تشکل غیردولتی جمعیت تولد دوباره توضیح میدهد: این همکاریها موجب شده سازمان زندانها اکنون در زمینه ترک معتادان تجارب مناسبی به دست آورد و این کار، تا پیش از این سابقه نداشته است.
وی تأکید میکند: در حال حاضر همه برنامهها باید در حوزه پیشگیری متمرکز شود.
دراین باره مدیرعامل جمعیت تولد دوباره در گفتوگو با روزنامه ایران عنوان میکند: مخدرها را باید با نگاهی متفاوت ارزیابی کرد؛ چرا که دارای کارکردهای متفاوتی هستند و در این بین اگر آنها در زمره یک کالا با مشتریان خاص طبقه بندی شوند براحتی میتوان به تغییراتی که در طول سالهای گذشته روی داده است پی ببریم.
عباس دیلمیزاده توضیح میدهد: برای درک این موضوع کافی است، تاریخچه مصرف مخدر در ایران را ورق بزنیم تا به روشنی دلیل برخی رویدادهای این حوزه را دریابیم. در این بررسیها کافی است روی ذائقه ایرانیها برای مصرف مخدرها تمرکز کنیم و بدانیم که معتادان ایرانی بالعکس غربیها اغلب به دنبال به دست آوردن آرامش و رخوت بودهاند که با گذشت زمان شکل مصرف مواد در جامعه ما با تغییر جدی مواجه شده است.
به گفته وی، در روش کنونی معتادان با ترکیب محرکهایی نظیر شیشه با تریاک سعی دارند بر عوارض ناشی از مصرف محرکها مانند بیخوابی، توهم و خشونت غلبه کنند.
این کارشناس حوزه اعتیاد تأکید میکند: رواج این شیوه اگرچه درمانگران را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد اما باید بتواند پیامدهای مثبتی در کاهش جرم داشته باشد؛ چراکه فرد معتاد به شیشه با این روش قطعاً دیگر نمیتواند خشونتها و جرایمی را که در گذشته مرتکب میشد تکرار کند.
مدیرعامل جمعیت تولد دوباره در بخش دیگری ازگفته هایش یاد آور میشود: در حال حاضر شواهد نشان میدهد فروشندگان محرکهایی مانند شیشه ارزان قیمت ایرانی، مواد دیگری نظیر هروئین و تریاک را با آمفتامینها ترکیب کرده و در اختیار مشتریانشان قرار میدهند. دیلمیزاده معتقد است: این روش تازه علاوه برکنترل خشونت، میتواند مزایای دیگری نیز دردرمان معتادانی که از محرکها استفاده میکنند داشته باشد چرا که به تازگی درمانگران اعلام کردهاند برخی داروها مانند «بوپرنورفین» برای درمان معتادان به مواد محرک مؤثر واقع شده است. دیلمیزاده همچنین در پاسخ به سؤال روزنامه ایران مبنی براینکه چرا این تغییرات از قبل پیشبینی نمیشود تا ستاد مبارزه با مواد مخدر با در نظر گرفتن تغییرات، سیاست مناسبی را در پیش بگیرد میگوید: به نظر میرسد نظام پیشبینی در جامعه ما با استفاده از شواهد و مبانی علمی، مشکلی برای پیشبینی تغییر الگوی مصرف مواد مخدر نداشته باشد اما نبود یک اتاق فکر موجب شده است تا عکس العملها بموقع نباشد.
او اضافه میکند: در صورت تشکیل یک اتاق فکر واحد میتوان امیدوار بود که تغییرات روی داده در حوزه مواد را حداقل برای یک سال پیشبینی کنیم.
در این باره مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، دکتر سید فرید براتی با تأیید رواج چند مخدری به روزنامه ایران توضیح میدهد: این پدیده تنها مدت کوتاهی است که در ایران رواج یافته است.
او با رد بیتوجهی مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر در برخورد با پدیده چند مصرفی عنوان میکند: در حال حاضر وزارت بهداشت و بهزیستی وظیفه دارند در این زمینه جدیتر عمل کنند.
ترک و درمان اعتیاد به دو یا چند ماده مخدر و محرک - Opium.Site